بلند نظری و اوج طلبی بعضی انسانها بسیار باشکوه است و هیچگاه رسیدن به آمال پست و غایتهای کم مقدار، روح تشنهی آنان را سیراب نساخته و از تکاپو، تلاش و اوج طلبی باز نمیدارد! تعالیم انبیاء(ع)، اولیاء و بزرگان نیز بر همین مضمون سازمان یافته و دون همتی و اندک قناعتی در طلب و مقصد، ناپسند شمرده شده است. پیامبر عظیمالشان اسلام که خود به بلند همتی از همگان گوی سبقت ربوده بود، پیروان خود را نیز به بلند همتی فرا میخواند و با ستایش از بلند همتان به الگوگیری از آنان تشویق میکرد.
در روزگار ما و کشور بحرانزده و منطقهی پرآشوبی که ما در آن بسر میبریم، بدون شک حضرت آیت الله العظمی محسنی (ره) یکی از آن فرهیختگان بلند نظری است که افق فکری و نظریاش بیرقیب است و با همت بلند خویش خدمات علمی و عملی ارزشمندی به جامعهی خود تقدیم کرده است. حضرت آیت الله (ره) در شرایط بیثبات و در تلاطم حوادث گوناگون، با سنگینی و متانتی مثال زدنی، برنامهها و خدمات خود را به ملت افغانستان و دنیای اسلام عرضه کرد و لحظهای در انجام اموری که به خیر مردم و اسلام بود، تردید به خود راه نداد! درگیریها، مصروفیتهای سیاسی و اجتماعی و امور اجتماعی و مدنی مردم او را از تحصیل، تحقیق، تالیف و آموزش باز نداشت و از زندگی پربارش میراثهایی ماندگار و پربرکت بجا مانده است که هرکدام به نوبهی خود میتواند مرجع مشکلات، نیازها و مسایل روز مردم باشد.
“معلم افغانستان” لقب شایسته و بایستهای است که تفسیر واقعی از شخصیت و مرام حضرت آیت الله(ره) ارایه میدهد! حضرت آیت الله العظمی محسنی(ره) از علما و دانشمندان معاصر جهان اسلام هستند که توانسته‌اند بر روش و کیفیت آموزش در جامعه تاثیرات ریشهای بگذارند و بخصوص آموزههای تعلیمی و تربیتی خاص خود را داشته باشند. ایشان از سوی اکثر علما و کانونهای علمی در جهان اسلام و حتی نزد کانونهای علمی غیر دینی و آکادمیک به چهرهای علمی مشهورند! اهتمام ایشان علاوه بر علوم حوزوی و دینی در ساحت علوم تجربی و بخصوص فنآوریهای نوین نیز مشهود است!
حضرت آیت الله العظمی محسنی(ره) بخصوص بعد از روی کار آمدن نظام جدید حکومت در افغانستان، عملاً و بصورت جدی وارد مسایل علمی و آموزشی گردیدند و هم به لحاظ زیربنایی و هم به لحاظ نظری اهداف و برنامههای خود را دنبال نمودند. تاسیس حوزه علمیه خاتمالنبیین(ص) و در کنار آن تاسیس دانشگاه خاتم النبیین(ص) نشان از اهتمام حضرت آیت الله(ره) به هردو ساحت علمی کشور یعنی علوم دینی و علوم آکادمیک دارد و خود ایشان بارها بر تحول در این عرصهها تاکید کردند!
از مسایل بسیار مهم و موکد حضرت آیت الله(ره) در عرصه آموزش و تعلیم در کشور، به روز شدن آموزش در هر دو عرصه علوم دینی و علوم آکادمیک است! ایشان معتقد بودند که تنها با روزآمد شدن این علوم میتوان به پیشرفت و بهبود شرایط زندگی مردم و پایان خشونت و عقب ماندگی امیدوار بود! بخصوص اهتمام ایشان در زدودن زنگارها از تعلمیات حوزهی علمیه شایان توجه است و آثار و سلوک ایشان در این قسمت به عزم ایشان در پیراستن زواید و انحرافات تاکید دارد؛ نمونهی بارز این مهم تالیف کتاب گرانقدر “معجم الحادیث المعتبره” بود که به اعتراف اهل فن شاهکاری بی بدیل است!
فقدان حضرت آیت الله(ره) لطمهای بزرگ بر جامعه وارد کرد که اکنون و بعد از گذشت یک سال روز بروز بیشتر محسوس و قابل درک است و یقیناً هرچه زمان بگذرد جای خالی ایشان بیشتر احساس خواهد شد! اما شایسته آن است که اهل علم و تحقیق همان‌طور که ایشان همت بلند را سرلوحهی زندگی علمی و عملی خویش کرده بود، آنان نیز کمر همت ببندند و در دریای میراث گرانبهای معنوی حضرت آیت الله به تکاپو بپردازند و هم دستآوردهای علمی ایشان را به جامعه بشناسانند و هم ادامه دهندهی راه آن معلم خوبیها و حقیقتها باشند!
