کتاب«حدود الشریعه» احکام دینی را در دو قسم محرمات و واجبات با نظم الفبایی در خود گنجانده است. مؤلف در بیان احکام به آیات قرآن و احادیث معصومین استناد جسته آن‌ها را به طور خلاصه توضیح داده است.
این اثر از استناد به روایاتی که سند آن‌ها ضعیف است و دلالت‌شان وافی به مقصود نیست پرهیز کرده و اگر از اینگونه روایات به ندرت استفاده نموده، به ضعف آن نیز تصریح و اشاره شده است.
الجزء الأوّل: فی المحرّمات
حدود الشریعه، ج۱، ص: ۱۱
«ألف»
[فصل فی الافعال المحرمه]
۱. إباء الشهاده
قال اللّه تعالى: وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا[۱].
لا یبعد ظهور الآیه أو انصرافها إلى فرض أداء الشهاده بعد تحملّها و أنّ کتمانها حرام، لکنّ المستفاد من الروایات تفسیر الآیه بفرض تحمّل الشهاده، و أنّ الإباء عنه محرّم منهیّ عنه إذا لم یکن ضرریّا للشاهد، و إلّا لم یحرم لنفی الضرر.
ففی صحیح هشام عن الصادق علیه السّلام فی قول اللّه عزّ و جلّ: وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا قال: «قبل الشهاده»[۲].
و قوله: وَ مَنْ یَکْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ. قال: «بعد الشهاده»[۳].
و فی معتبر الحلبی عن الصادق علیه السّلام فی قول اللّه عزّ و جلّ: وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا، فقال: «لا ینبغی لأحد إذا دعی إلى شهاده أن یشهد علیها أن یقول: لا أشهد لکم» و قال: «فذلک قبل الکتاب»[۴].
و یمکن أن یشمل إطلاق الآیه الفرضین کلیهما و لو بقرینه سیاق الآیات و ظاهر الصحیح و لو بقرینه الآیه الحرمه، و کلمه «لا ینبغی» فی جمله من الروایات الوارده
حدود الشریعه، ج۱، ص: ۱۲
حولها، لا تکون ظاهره فى الکراهه، حتى تکون قرینه لحمل النهی فی الآیه على الکراهه، کما قد یتوهّم؛ فإن تلک الکلمه یمکن أن تستعمل فی التحریم و الکراهه معا، فیکون ظهور النهی قرینه لحملها على الحرمه. فافهم و لکن مال بعضهم إلى إراده الکراهه من الآیه[۵].
ثمّ إنّ المذکور فی بعض الکتب الفقهیّه، بل المشهور شهره عظیمه، کما فی الجواهر وجوب تحمّل الشهاده دون حرمه إبائها،[۶] لکنّ الأنسب بظاهر الآیه هو الثانی، فیکون الوجوب عرضیّا.
و اعلم، أنّ ظاهر الآیه عینیّه الحکم المذکور، و المفتى به کفائیّته، و سیأتى بعض الکلام فیه، و فی ما قبله فی حرف «ک» فی عنوان «کتمان الشهاده» إن شاء اللّه الرحمن.
۲. إتیان البهیمه
قال اللّه تعالى: فَمَنِ ابْتَغى وَراءَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ العادُونَ[۷].
أقول: فی إطلاق الآیه للّواط و السحق و المقام، أو انصرافه إلى خصوص الزنا تردّد.
و فی صحیح جمیل بن درّاج عن أبی عبد اللّه علیه السّلام فی رجل أتى بهیمه؟ قال «یقتل»[۸].
و فی صحیح أبی بصیر عنه علیه السّلام فی رجل أتى بهیمه، فأولج قال: «علیه الحدّ»[۹].و فی صحیح ابن سنان عنه علیه السّلام «… یضرب هو خمسه و عشرین (ون) سوطا، و ربع حدّ الزانی …»[۱۰].
برای دانلود این کتاب “اینجا” کلیک کنید.
